অসীমৰ উৎস চাওক

{{unreferenced}}

[[চিত্ৰ:Infinity symbol.svg|thumb|200px|right|The lemniscate, ∞, অসীমৰ বিভিন্ন চিত্ৰ]]

[[গণিত|গণিতত]] '''অসীম''' ({{Lang-en|[[:en:Infinity|Infinity]]}}) শব্দটো প্ৰধানত দুটি অৰ্থত ব্যৱহাৰ কৰা হয়:-

== অসীম সীমা (<math>\infty</math>) ==
[[কলনবিদ্যা|কলনবিদ্যাত]] (Calculus) অসীমৰ চিহ্ন হ’ল <math>\infty</math> (গ্ৰীক আখৰ আলফা <math>\alpha</math> বা সমানুপাতিকতা চিহ্নও <math>\propto</math> হয়)।

এই অৰ্থ চিহ্নটোৰ কোন বেলেগ গাণিতিক সত্তা বা অৰ্থ নাই - চিহ্নটি তাৰ ব্যৱহাৰিক উপযোগীতাৰ বাবে মাত্ৰ চিহ্ন হিচাপেই আছে। অৰ্থাৎ যেতিয়াই এই চিহ্নটোৰ কিবা ব্যৱহাৰ দেখা যায়, তেতিয়াই বুজিব লাগিব যে চিহ্নটোৱে এক [[সীমা]] (Limit) সংক্ৰান্তীয় বাক্যৰ নিৰ্দেশ কৰিছে। যেনে: <math>\lim_{x \to \infty} \frac{1}{x} = 0</math> 
ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে যে কোনো <math>\delta > 0</math> ৰ বাবে কেৱল এটি সংখ্যা <math>M</math> আছে যেনেকৈ সকলোৰে বাবে <math>x > M</math> ৰ বাবে <math>|\frac{1}{x} - 0| < \delta</math> হয়। 
আৰু এক উদাহৰণ :<math>\lim_{x \to \infty} x^2 = \infty</math>

ইয়াৰ বুজোৱা হৈছে যে <math>\infty</math> এক [[সংখ্যা]] হিচাপে ভাবা সম্পূৰ্ণ ভুল। যেনে কেতিয়াবা কেতিয়াবা লিখা হয়:<math> \frac{1}{0} = \infty </math>     ( '''''ভুল!''''' )
ওপৰৰ এই সমীকৰনটো ভুল আৰু সম্পূৰ্ণ অৰ্থহীন!

== অসীম সংখ্যা ==
[[Image:John Wallis by Sir Godfrey Kneller, Bt.jpg|thumb|200px|right|চিত্ৰখন [[জন ৱালিছ]]ৰ, যিজনে অসীম চিহ্নটোক [[গণিত]]ত প্ৰথম পৰিচয় কৰাই দিছিল]]

আমি জানো যে [[স্বাভাবিক সংখ্যা|স্বাভাবিক সংখ্যাবোৰৰ]] নাজত কোনো [[বৃহত্তম সংখ্যা]] নাই, অৰ্থাৎ স্বাভাৱিক সংখ্যাৰ যি শাৰী:- 
০, ১, ২, ৩, ৪, ৫, ৬, . . . তাৰ কোনো শেষ নাই। এই সংখ্যাবোৰৰ সবাতোকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ হয় [[গণনা|গণনাত]] কাৰ্য্যত। যিকোনো [[সসীম]] সমষ্টিৰ [[পৰিমাপ]] কৰা হয় স্বাভাবিক সংখ্যাবোৰৰ দ্বাৰা।

উনবিংশ শতাব্দীত [[গেয়ৰ্গ কান্টৰ]] (Georg Cantor) অসীম সংখ্যা আৱিষ্কাৰ কৰে - যিবোৰৰ স্বাভাবিক সংখ্যাবোৰৰ দৰেই গাণিতিক সত্তা আছে। ক্যান্টৰৰ সংখ্যাবোৰৰ দ্বাৰা অসীম সমষ্টিৰ পৰিমাপ কৰা হয়।
ইয়াৰ মাজত সবাতোকৈ সৰু অসীম সংখ্যাটো হ’ল:
<math>\aleph_0</math>





==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==
* ''[http://www.earlham.edu/~peters/writing/infapp.htm A Crash Course in the Mathematics of Infinite Sets] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100227033849/http://www.earlham.edu/~peters/writing/infapp.htm |date=2010-02-27 }}'', by Peter Suber. From the St. John's Review, XLIV, 2 (1998) 1-59. The stand-alone appendix to ''Infinite Reflections'', below. A concise introduction to Cantor's mathematics of infinite sets.
* ''[http://www.earlham.edu/~peters/writing/infinity.htm Infinite Reflections] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091105182928/http://www.earlham.edu/~peters/writing/infinity.htm |date=2009-11-05 }}'', by Peter Suber. How Cantor's mathematics of the infinite solves a handful of ancient philosophical problems of the infinite. From the St. John's Review, XLIV, 2 (1998) 1-59.
* [http://pespmc1.vub.ac.be/INFINITY.html ''Infinity'', Principia Cybernetica]
* [http://www.c3.lanl.gov/mega-math/workbk/infinity/infinity.html Hotel Infinity] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040910082530/http://www.c3.lanl.gov/mega-math/workbk/infinity/infinity.html |date=2004-09-10 }}
* [https://web.archive.org/web/20091027002453/http://uk.geocities.com/frege@btinternet.com/cantor/Phil-Infinity.htm  Source page on medieval and modern writing on Infinity]
* [http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/books/chap1/mysteryaleph.htm The Mystery Of The Aleph: Mathematics, the Kabbalah, and the Search for Infinity]
* [http://dictionary.of-the-infinite.com Dictionary of the Infinite] (compilation of articles about infinity in physics, mathematics, and philosophy)

[[শ্ৰেণী:সংখ্যা]]